Pamiętnik (w formacie EPUB i MOBI)
pod red. Sławomira Poleszaka, IPN O/Lublin 2004, s. 342 (seria "Relacje i wspomnienia", t. 8)
W przededniu Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" staraniem Instytutu Pamięci Narodowej ukazała się cyfrowa reedycja jednego z najważniejszych źródeł historycznych dotyczących oporu zbrojnego podziemia niepodległościowego po 1945 r. Instytut bezpłatnie udostępnił elektroniczną wersję (w formatach EPUB i MOBI) Pamiętnika kpt. Zdzisława Brońskiego "Uskoka". Wydawnictwo zostało przygotowane pod redakcją naukową dr Sławomira Poleszaka.
POBIERZ Pamiętnik kpt. "Uskoka":
Zdzisław Broński „Uskok” (1912–1949) od jesieni 1943 r. dowodził oddziałem partyzanckim w Obwodzie AK Lubartów, brał udział w akcji „Burza”. Po „wyzwoleniu” walczył z komunistami na Lubelszczyźnie. Zginął 21 maja 1949 r. otoczony w bunkrze w miejscowości Dąbrówka (obecnie Nowogród), gdzie przez dwa lata ukrywał się przed UB.
Kpt. Zdzisław Broński "Uskok"
„Uskok” ukrywając się, od 1947 r. spisywał swe wspomnienia. Jest to źródło unikatowe, gdyż pozwala poznać motywy, jakie skłoniły „żołnierzy wyklętych” do pozostania w konspiracji. Ze wspomnień przebija zdumiewająca wyobraźnia społeczna i polityczna autora, który trafnie analizował zmieniającą się sytuację międzynarodową i wewnętrzną w Polsce. Sławomir Poleszak we wstępie do Pamiętnika napisał:
Po zakończonej akcji w Dąbrówce (Nowogrodzie) funkcjonariusze UBP napisali na jednej z desek obok rozbitego bunkra: „Bunkier i »Uskoka« szlak [sic!] trafił”. Mieli rację, ich kilkuletnie „polowanie” zakończyło się wielkim sukcesem. Przetrwały jednak pamiętniki […]. Ukazują one sylwetkę Zdzisława Brońskiego z zupełnie innej perspektywy. Pokazują jego wielki hart ducha, odwagę i poświęcenie w walce o wolność ojczyzny. Poznajemy wyśmienitego, zdyscyplinowanego żołnierza i dowódcę, który dbał o swoich podkomendnych i osoby udzielające mu pomocy. Ukazują również jego ludzkie słabości i wady. Lektura pamiętników będzie fascynująca nie tylko dla historyków, ale również dla wszystkich pragnących poszerzyć swoją wiedzę o tragicznych latach okupacji niemieckiej i pierwszych powojennych latach tzw. utrwalania władzy ludowej.
Napis sporządzony przez funkcjonariuszy UB na jednej z desek zapolnicy po zakończeniu operacji w Dąbrówce, 21 V 1949 r.
Więcej na temat kpt. "Uskoka" czytaj: