Książka opublikowana w ramach rzeszowskiej serii oddziałowej IPN. Jej celem jest odtworzenie historii Rzeszowskiego Okręgu Narodowej Organizacji Wojskowej – Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w latach 1944–1947. Wiosną 1946 r. obejmował on swą działalnością północną część ówczesnego województwa rzeszowskiego oraz fragmenty województw lubelskiego i kieleckiego.
Publikacja przedstawia przeobrażenia strukturalne Okręgu, charakterystykę jego kadr dowódczych, a także formy i metody działania. W obliczu sowieckiej okupacji Polski i perspektywy komunistycznego zniewolenia żołnierze Okręgu Rzeszowskiego NOW/NZW prowadzili bezkompromisową walkę z komunistycznym aparatem represji. Chronili ludność polską przed zagrożeniem ze strony ukraińskich formacji nacjonalistycznych oraz pospolitych bandytów. Zmiany sytuacji politycznej w kraju i na arenie międzynarodowej zmusiły kierownictwo Okręgu Rzeszowskiego NOW/NZW do zawieszenia działalności w kwietniu 1947 r. Część jego żołnierzy kontynuowała jednak walkę. Ostatni z nich ukrywał się do początku lat sześćdziesiątych.
