Kpt. "Młot" w TVP HISTORIA

KONFLIKTY, BITWY, WOJNY
"Żołnierze Wyklęci":
"Kapitan "Młot", bohater Podlasia"

W najbliższą środę 26 marca 2008 r. w TVP HISTORIA, o godz. 20:00 zostanie wyemitowany kolejny (3) program z cyklu KONFLIKTY, BITWY, WOJNY – "Żołnierze Wyklęci", pt. "Kapitan "Młot", bohater Podlasia", poświęcony legendarnemu dowódcy 6 Brygady Wileńskiej, kpt. Władysławowi Łukasiukowi ps. "Młot". Tak jak poprzednio, program będzie prowadzony przez Prezesa Fundacji "Pamiętamy", Pana Grzegorza Wąsowskiego, a w roli ekspertów wystąpią historycy: dr Kazimierz Krajewski i dr Tomasz Łabuszewski.

POWTÓRKI PROGRAMU:
Czwartek, 27 marca 2008 r., godz. 22:30
Wtorek, 01 kwietnia 2008 r., godz. 17:30


Kpt. Władysław Łukasiuk ps. "Młot" – (ur. 16 lutego 1906 – zm. 27 czerwca 1949) Kapitan WP/AK. Legendarny partyzant antykomunistyczny ziemi Podlaskiej. Urodził się we wsi Tokary, w rodzinie chłopskiej. Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum. Od 1929 roku w wojsku. Wykształcenie, dobra kondycja oraz predyspozycje sprawiły, że szybko awansował na plutonowego. Niestety jego karierę przerwał tragiczny wypadek. Łukasiuk podczas terningu ujeżdżania konia, spadł z niego i doznał poważnych obrażeń lewej nogi. Efektem tego wypadku było to, że młodemu plutonowemu lewa noga na zawsze pozostała sztywna. Po zawarciu małżeństwa z Jadwigą Oksiutówną osiadł w Mężeninie nad Bugiem. Miał z nią troje dzieci. Do wybuchu wojny pełnił funkcję zastępcy wójta gminy Sarnaki. Istnieje przypuszczenie, że w tym czasie rozpracowywał dla polskiego wywiadu środowiska komunistyczne i masońskie (Rozpracowywał między innymi Wandę Wasilewską).

W wojnie obronnej nie brał udziału. Aktywnie za to współpracował z ZWZ/AK. Dowodził drużyną konspiracyjną wchodzącą w skład 8 kompanii, IX Ośrodka Sarnaki-Górki Obwodu AK Siedlce. Brał aktywny udział w osławionej akcji "V". Po wkroczeniu Sowietów, podjął próbę stawiania oporu nowemu wrogowi. Zimą 1944 plut."Młot" nawiązał kontakt z Obwodem Bielsk Podlaski, należącym do Białostockiego Okręgu AK. Władysław Łukasiuk powiększył w styczniu 1945, swój oddział z kilku do kilkudziesięciu ludzi. Pierwszą potyczkę z sowietami zakończoną rozbiciem grupy operacyjnej NKWD, stoczył 18.03.1945 na drodze z Mężenina do Figał. Wkrótce jego oddział połączył się z dużo większym oddziałem AK/AKO ppor. Teodora Śmiałowskiego "Szumnego", gdzie Łukasiuk objął funkcję dowódcy 1 plutonu. Pluton ten wyróżnił się bojowością na tle innych oddziałów jednostki. W czasie służby w oddziałe "Młot" zdał kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy. W sierpniu 1945 pchor. Łukasiuk został awansowany na podporucznika. Kolejne awanse to; Porucznik(X 1946) i Kapitan(11 XI 1947).

Po śmierci "Szumnego" 1.08.1945 roku oddział rozwiązano. Pluton ppor. Łukasiuka nie chcąc składać broni dołączył do 5 Wileńskiej Brygady AK. Stoczył w jej szeregach kilka potyczek (pod Sikorami, Zalesiem i w Miodusach Pokrzywnych). Po demobilizacji Brygady stworzył w polu, wraz z ppor. Lucjanem Minkiewiczem "Wiktorem" oddział kadrowy. Oddział ten od lutego 1946 roku, przeszedł pod rozkazy mjr Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki" i otrzymał nazwę 6 Brygady Wileńskiej. Wkrótce Brygada ta przeszła z rejonu lewobrzeżnego rzeki Bug w rejony północne powiatu Sokołów Podlaski. 18 X 1946 porucznik "Młot" został mianowany dowódcą 6 Brygady Wieleńskiej. Przez 3 lata dowodził nią, potrafiąc utrzymać się w terenie, nawet w najtrudniejszych sytuacjach.

Był człowiekiem solidnym, odpowiedzialnym, mającym świetny instynkt partyzancki. Wyróżniał go na tle innych dowódców, bardzo silny charakter. Osobiście był bardzo odważny. Pomimo kalectwa zawsze maszerował w pierwszym szeregu, razem ze swoim oddziałem. Starsi mieszkańcy Podlasia pamiętają, że poruszanie sprawiało mu duże kłopoty. Musiał podpierać się swoim osobistym karabinem SWT (samozariatką).

W ciągu kilku lat stał się ze zwykłego dowódcy plutonu, prawdziwą legendą Podlasia. Lubił go i liczył się z nim sam mjr "Łupaszka". Cechowała go dbałość o ludność cywilną (zwalczanie bandytyzmu i złodziejstwa). Kapitan Władysław łukasiuk "Młot" zginął na kolonii wsi Czaje Wólka, zastrzelony przez swojego podkomendnego Czesława Dybowskiego "Rejtana" w wyniku nieporozumienia.

11 listopada 2007 Prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Władysława Łukasiuka Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Strona główna>