Ostatnia walka ppor. „Żelaznego” – część 8

Poniżej przedstawiam, …

Poniżej przedstawiam, sporządzony przez oficera WUBP Lublin, protokół oględzin dowodów rzeczowych znalezionych w skrytce pod podłogą domu Romana Dobrowolskiego, a należących do oddziału ppor. Edwarda Taraszkiewicza. Lektura tego wykazu przedmiotów jednoznacznie obala – powtarzaną przez lata – komunistyczną propagandę o bandycko – rabunkowym charakterze oddziału „Żelaznego”. Nie znajdziemy tam nic, co nie byłoby przydatne w działalności oddziału partyzanckiego niepodległościowego podziemia. [zachowano oryginalną pisownię].

PROTOKÓŁ OGLĘDZIN DOWODÓW RZECZOWYCH

 

Lublin, dnia 26.V.1952 r.


Oficer śledczy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie st. sierż. Rejak Aleksander dokonał oględzin przedmiotów znalezionych w czasie rewizji w dniu 7.X. 1951 r., a stanowiących dowody rzeczowe do sprawy p-ko DOMAŃSKIEMU Józefowi, s. Władysława, i innych.
1)1263 (tysiąc dwieście sześćdziesiąt trzy) legitymacji koloru różowego, zielonego i zielono szarego o rozmiarach 14,5 x 10,5 cm. inblanco. Na pierwszej stronie legitymacji orzeł z koroną otoczony wińcem, nad orłem napis w języku angielskim. Pod orłem napis Polska Organizacja Podziemna Wolność i Niepodległość. Poniżej oddział zbrojny Nr…. legitymacja Nr…. na odwrocie legitymacji miejsce na fotografię, oraz rubryki z napisami, podpis właściciela legitymacji, podpis Szefa Oddziału. Na trzeciej stronie znajdują się rubryki data wystawienia legitymacji, ps., data urodzenia, imiona rodziców, funkcja w oddziale, stopień wojskowy, data ostatniego awansu i wyszkolenie cywilne. Na czwartej stronie widnieją rubryki wykształcenie wojskowe i uwagi ogólne. Legitymacje są wykonane na cienkim kartonie fioletowym tuszem.
2)21 sztuk zeszytów 16-to kartkowych. Na okładkach koloru zielonego są dwie pieczątki a to: Obwód nr. 324 i tajne. Odręcznym pismem „Orientacyjny Podział Polityczno- Administracyjny” wewnątrz kartki porubrykowane, a w rubrykach pieczęcie orientacyjne P.O.P. „WiN” Oddział Nr 324, oraz odręcznym pismem wpisane nazwy miejscowości.
3)Zeszyły oznaczone cyfrą kolejną 45. Na okładce koloru zielonego widnieje odręcznym pismem sporządzony napis Obwód Nr. 324, spis szpiclów i aktywistów komunistycznych, oraz krótka kronika ich działalności. Zeszyt 1 b./ Na 9-ciu stronicach odręcznie pisano atramentem 15 nazwisk od Sucharczuka Władysława do Szabtyrski [Szubstarski] Marian.
4)Zeszyt oznaczony Nr. kolejnym 48. Odręcznym pismem na okładce napis Obwód 324, spis szpiclów i aktywistów. Na 16-tu kartkach odręcznie wpisano atramentem 50 nazwisk Od nazwiska Jakubiuk Mikołaj do nazwiska Filipczuk Aleksander.
5)Zeszyty oznaczone kolejną cyfrą 49. Wewnątrz na 21 stronie wpisano odręcznie 23 nazwisk od nazwiska Mikołaja Jakubiuka do nazwiska Posamoniuk Stefan.
6)Zeszyt oznaczony kolejną cyfrą 59 na okładce koloru cielistego widnieje napis spis wszystkich szpiclów U.B. oraz aktywistów komunistycznych. Na 29 stronicach wpisano 70 nazwisk od nazwiska Mikołaj Jakubiuk do nazwiska Szubtarski [Szubstarski] Marian.
7)Zeszyt oznaczony kolejną cyfrą 71 zawiera na 12-13 stronie nazwisko Mikołaja Jakubiuka, Kazińskicgo [Kosińskiego] Tadeusza i Kazińskicgo [Kosińskiego] Józefa.
8)Dwa zeszyły oznaczone kolejną cyfrą 18 i 65 zawierają teksty piosenek.
9)Zeszyt zawierający 8 kartek z pieczęciami organizacyjnymi.
10)3 egz. statutu Polskiej Organizacji Podziemnej „WiN” spisanego odręcznie na 4-ch kartkach papieru zeszytowego.
11)2 zeszyty zapisane pismem w języku rosyjskim z tego jeden oznaczony cyfrą 68 a drugi bez okładki.
12)Zeszyt oznaczony kolejną cyfrą 69. Na pierwszej stronicy tekst zaczynający się towary tekstylne.
13)Zeszyt oznaczony kolejną cyfrą 38, 39 i 62. Na okładkach napis pismem ręcznym krótka chronologia akcji przeprowadzonych przez oddział „Jastrzębia” i dalej. Oznaczone nr. nr. od 1 do 3-ch. Zapisane są ołówkowym pismem odręcznym,
14)Zeszyty oznaczone cyfrą kolejną 41, 42 i 61 – zawierają spis poległych członków bandy „Jastrzębia” i innych oddziałów konspiracyjnych.
15)Zeszyt oznaczony cyfrą kolejną 47. Na okładce widnieje napis odręczny ogólne instrukcje dla organizacji obwodu. Obwód Nr. 324. – zapisany pismem odręcznym – ołówkiem chemicznym.
16)Zeszyt oznaczony cyfrą kolejną 64. na stronicach pieczątki organizacyjne. Wewnątrz włożone 19 kartek pergaminowych z wzorami legitymacji i pieczątek organizacyjnych.
17)Dwa zeszyty z komunikatami radiowymi, z napisem na okładce Newiork – London – Warszawa Moskwa itd.
18)21 zeszytów 16-to kartkowych z napisami na okładkach skoroszyt polityczno administracyjny obwód 325. Wewnątrz porubrykowany. Na pierwszej stronie pieczęcie organizacyjne P.O.P. i „WiN” Oddział Nr. 325.
19)Zeszyt oznaczony cyfrą kolejną 52. Wewnątrz na pierwszej stronicy tekst zaczynający się od słów struktura organizacyjna oddziału zbrojnego Nr. 325.
20)Zeszyt oznaczony cyfrą kolejną 46. Na okładce napis ogólne instrukcje dla organizacji obwodów – Obwód Nr. 325. Zapisany pismem odręcznym na 6-ciu kartkach.
21)Zeszyt oznaczony kolejną cyfrą 17. Na okładce napis ogólne instrukcje dla organizacji oddziału 325 – zapisany pismem odręcznym na 9-ciu kartkach. Zaczynający się od słów sprawy administracji.
22)Zeszyt oznaczony cyfrą kolejną 25 z napisem tylko dla użytku dowódcy. Orientacyjny skoroszyt terenowy. Na pierwszej stronicy mapka obejmująca teren Lublin, Lubomil, Międzyrzec.
23)Zeszyt oznaczony cyfrą kolejną 2 porubrykowany.
24)Zeszyt w czarnej sztywnej okładce w środku na jednej stronie szyfr Nr. 14-Z 4×4.
25)4-ry grube bruljony w okładkach sztywnych o białym lenijowanym papierze. Każ
da kartka opieczętowana pieczątką podłużną na której widnieje z lewej strony dwa skrzyżowane karabiny, pośrodku orzeł, z prawej sylwetki drzew iglastych. Pod spodem napis Zjednoczone oddziały partyzanckie „WiN”.

26)pięć bruljonów w sztywnych okładkach o białym lenijowanym papierze. Każda kartka opieczętowana dwustronnie pieczęcią wielkości stronicy, tekst pieczęci zaczyna się od słów oddział Nr. a kończy słowami uwagi ogólne.
27)4-ry pieczątki okrągłe z orłem wykonane ręcznie w czarnej gumie z drewnianymi rączkami (załącznik pozycja od 1-4).
28)30 pieczątek podłużnych Komendantów, Szefów i Kwatermistrzów obwodu i rejonów Nr. 324.
29)91 pieczątek podłużnych Komendanta, Szefów, Kwatermistrzów obwodu i oddziałów „WiN” Nr. 325.
30)8 pieczątek różnych.
31)Załącznik Nr… poz…
32)Pieczątki gumowe wykonane odręcznie w czarnej gumie nie oprawione różnej wielkości (załącznik Nr… po/….) szt. 22.
33)6 pieczęci dużych wyrobionych ręcznie w czarnej gumie osadzonych na drewnianych klockach (Zał. Nr… poz….)
34)10 rylcy do wyrobu pieczęci są to druciki różnej wielkości na końcu zaostrzone – osadzone w kawałkach drzewa.
35)8 buteleczek tuszu do stempli w tym 7 koloru fioletowego i jeden czerwony.
36)wiązka gumy na podwiązki szer. 1,1/2 cm. długości około 5 mtr.
37)Książka nauki języka rosyjskiego autora „F. Sowietkin” w papierowej okładce
38)Ryngraf metalowy z łańcuszkiem wielkości 9 x 11 cm.
39)Powielacz płaski w czarnej skrzynce drewnianej kompletny, wałek zabrudzony farbą.
40)44 matryce do powielacza wytwurni „Delfin” – nowe.
41)Bateria anodowa wytwurni Z.W.O.i.B. Zakład K-73. wielkość 28x16x6 cm.
42)Ogniwo suche typ O.S.-l firmy „Centra” przeżarte kwasem.
43)6 bateryjek płaskich do lampek kieszonkowych wytwurni Z.W.O.i.B. złączonych w jedno ogniwo drutem miedzianym związanym izolacją gumową ściągniętą z kabla.
44)Odbiornik radiowy typu „Pionier” B. bez przewodu podłączeniowego do sieci, zewnętrznie nie uszkodzony. Nr. 115887
45)Aparat radiowy firmy „Braun Radio” Nr. 111372, typ B.S.K. 238-F. W skrzynce ze sklejki oklejonej zielonym płótnem – mocno zniszczonej. Tylna część skrzynki odpada. Część frontowa skrzynki otwiera się po naciśnięciu zaczepu samoczynnie. Skrzynka posiada uchwyt. Wewnątrz mocno zanieczyszczony. Posiada 4 lampy szklane z których dwie u podstawy są owinięte izolacją.

Protokół sporządził w dniu 23 października 1951 r.
Oficer Śledczy W.U.B.P. w Lublinie
[podpis nieczytelny]

Okładka i fragmenty zeszytu Nr 2, trzeciej kroniki „Żelaznego” pt. „Krótka chronologia akcji przeprowadzonych przez oddział Jastrzębia i dalej”, w których opisuje przebieg ataku na PUBP we Włodawie. Kronika ta została przejęta przez UB, 7 X 1951 r. u Romana Dobrowolskiego w Urszulinie. (w protokole figuruje pod nr 13).[kliknij w miniaturę]


Fragmenty pierwszej kroniki „Żelaznego” zatytułowanej „Pamiętnik ogólnych prac”, obejmującej okres od powstania bojówki obwodowej do stycznia 1946 r. Wpadła w ręce UB na początku 1946 r. Drugą kronikę przejęło UB w bunkrze kpt. „Uskoka” w maju 1949 r. [kliknij w miniaturę]

Józef Domański Łukasz” i Stanisław Marciniak „Niwinny” 14 sierpnia 1952 r. zostali skazani przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie, na sesji wyjazdowej we Włodawie, na karę śmierci. Wyroki wykonano 12 stycznia 1953 r. w więzieniu na Zamku w Lublinie. W tym samym procesie, na karę śmierci skazana została Regina Ozga „Lilka”, której wymiar kary zamieniono na dożywotnie więzienie, które opuściła 26 lutego 1958 r.
Romana Dobrowolskiego, w pokazowym procesie na sesji wyjazdowej w Urszulinie, skazano na śmierć. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski i już 3 XII 1951 r. wyrok został wykonany w więzieniu na Zamku w Lublinie. Janina Dobrowolska skazana została na 12 lat więzienia, z którego wyszła na wolność 30 IV 1956 roku. Życie zaczynała od zera. Jej majątek oraz dom został przejęty przez skarb państwa i nigdy nie zwrócony. Życie zaczynała od zera. W czerwcu 1990 roku wystąpiła do Wydziału Karnego Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z prośbą o radę dotyczącą otrzymania odszkodowania i zwrotu majątku. Jej prośba pozostała bez biegu. Nie otrzymała również danych o miejscu pochówku swego brata. Zmarła bez otrzymania jakiegokolwiek zadośćuczynienia.

Ostatnia walka ppor. „Żelaznego” – część 9>