Z uzasadnienia nadania ppor. "Lufie" Krzyża Walecznych
68
lat temu, 14 marca 1949 r., w więzieniu na Zamku w Lublinie, strzałem w
tył głowy został zamordowany przez komunistów ppor. cz.w. Henryk
Wieliczko ps. "Lufa", dowódca 4. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej Armii
Krajowej.
Ppor. Henryk Wieliczko "Lufa".
Henryk Wieliczko ps. „Lufa”
urodził się 18 sierpnia 1922 roku w Wilnie, był synem Bolesława i
Jadwigi z domu Grabowskiej. Od czerwca 1943 roku żołnierz AK w Obwodzie
Postawskim, od września 1943 roku żołnierz oddziału kpt. Wincentego
Mroczkowskiewgo „Zapory”, stanowiącego pozostałość rozbitego przez
partyzantkę sowiecką oddziału por. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”,
następnie w 1 i 2 plutonie dowodzonym przez Mieczysława Kitkiewicza
„Kitka” w 1 kompanii szturmowej 5 Brygady Wileńskiej AK. Uczestnik bitwy
z Niemcami 31 stycznia 1944 pod Worzianami oraz bitwy z partyzantką
sowiecką 2 lutego 1944 roku pod Radziuszami.
Po rozwiązaniu 5 Brygady
23 lipca 1944 pod Porzeczem na Grodzieńszczyźnie znalazł się w grupie
ppor. „Kitka” przedzierającej się do Puszczy Augustowskiej. Po
rozbrojeniu przez sowietów został skierowany do 6 zapasowego baonu II
Armii LWP w Dojlidach Górnych k. Białegostoku, skąd w październiku 1944
roku zdezerterował, dołączając do razem z por. Lechem Beynarem „Nowiną” i
kpr. Zdzisławem Badochą „Żelaznym” do oddziału mjr. Zygmunta
Szendzielarza „Łupaszki”, znajdującego się w obwodzie Bielsk Podlaski.
Od kwietnia 1945 roku początkowo dowódca drużyny, a następnie dowódca 4
szwadronu w odtwarzanej na Białostocczyźnie 5 Brygadzie Wileńskiej. Po
jej rozwiązaniu 7 września 1945 roku do grudnia 1945 był bez przydziału,
następnie należał do patrolu dywersyjnego brygady odtwarzanej na
Pomorzu Gdańskim.
Ppor. Henryk Wieliczko "Lufa".
Od stycznia 1946 roku dowódca zespołu dywersyjnego
Brygady, m.in. organizator i wykonawca akcji ekspropriacyjnej na wagon
pocztowy pod Białogardem 11 stycznia 1946 roku w wyniku której
skonfiskowano ponad 100 tys. zł. W marcu 1946 roku organizator przerzutu
żołnierzy Brygady z Białostocczyzny na Pomorze. Dowódca pierwszego
patrolu leśnego brygady w Borach Tucholskich. Od połowy kwietnia 1946
roku zastępca dowódcy oddziału kadrowego w odtwarzanej na Pomorzu
Brygadzie, od początku maja 1946 r dowódca 4 kadrowego szwadronu
Brygady.
Razem z kilkunastoma partyzantami od maja 1946 do marca 1947
operował na rozległym obszarze Borów Tucholskich, Warmii i Mazur oraz
Białostocczyzny, rozbroił kilkanaście posterunków MO, stoczył wiele
udanych potyczek z grupami operacyjnymi UB, KBW i MO, zlikwidował
kilkunastu agentów i pracowników UB. Od 10 sierpnia 1946 roku ochraniał
„Łupaszkę” w trakcie jego powrotu na Białostocczyznę. Po nieudanej
próbie skontaktowania się z dwoma pozostałymi szwadronami, operującymi
cały czas w Borach Tucholskich, w listopadzie 1946 roku dołączył do
działającej na Podlasiu 6 Brygady Wileńskiej. Po demobilizacji 4
szwadronu pozostawał bez przydziału w 3 i 2 szwadronie. Urlopowany
okresowo z powodu śmiertelnej choroby ojca w czerwcu 1948 roku.
Aresztowany podczas drogi powrotnej do oddziału na stacji kolejowej
Siedlce 23 czerwca 1948 r. w wyniku denuncjacji agenta UB Henryka
Karpińskiego „Węgorza”. Został postrzelony w trakcie próby ucieczki. Mimo bardzo ciężkiego śledztwa w WUBP w Lublinie zachował niezwykle godną postawę.
Skazany przez WSR w Lublinie w trybie doraźnym 24 lutego 1949 roku na
karę śmierci, został rozstrzelany 14 marca 1949 r. na Zamku w Lublinie. 
Ppor. Henryk Wieliczko "Lufa" (1922-1949)
Odznaczony 15 sierpnia 1945 Krzyżem Walecznych; w uzasadnieniu napisano:
W każdej akcji świeci przykładem odwagi i bohaterstwa żołnierzom.
GLORIA VICTIS !!!
Więcej na temat ppor. cz.w. Henryka Wieliczko ps. "Lufa" czytaj: