Irena Kozimala
Żołnierze Wyklęci. Z dziejów partyzantki antykomunistycznej w powiecie przeworskim w latach 1944-1956 (wydanie II zmienione)
Regionalne Towarzystwo Naukowe w Przeworsku, Przeworsk 2016, ss. 345, fotografie.
Niniejsza praca nie aspiruje do monografii powiatu w okresie powojennym, została poświęcona jedynie działalności partyzantki antykomunistycznej. Stąd tylko w niewielkim stopniu, niezbędnym dla przybliżenia problematyki, ukazano problematykę społeczno-gospodarczą oraz dzieje konspiracji cywilnej. Praca składa się z ośmiu rozdziałów. Pierwszy rozdział ma charakter wstępny, porusza zagadnienia dotyczące sytuacji społecznej, politycznej, gospodarczej oraz struktury narodowej i religijnej ludności powiatu przeworskiego i sąsiednich gmin. Stanowi pewne tło do przedstawionej w następnych rozdziałach problematyki. Drugi rozdział omawia zagadnienia podziemia niepodległościowego w powiecie przeworskim podczas okupacji. Jest on niezbędny dla ukazania pełnego obrazu konspiracji powojennej. […] Kolejny rozdział dotyczy podziemia niepodległościowego w powiecie przeworskim w latach 1944–1956. Ogólne ukazanie problematyki oporu cywilnego jest konieczne dla pełniejszego zobrazowania działań partyzantki. Kolejne rozdziały dotyczą grup partyzanckich na terenie powiatu przeworskiego: Oddziałów Leśnych Obszaru Lwowskiego AK „Warta”, Oddziału „Lwowskie Dzieci” pod dowództwem por. Zdzisława Pieniążka „Juranda”, po nim por. Józefa Gołdasza „Grota” i innych działających na południu powiatu. Dość obszernie została omówiona działalność największego na tym terenie Oddziału Jana Totha „Mewy”. Siódmy rozdział dotyczy oddziałów partyzantki narodowej, które częściowo operowały w powiecie przeworskim, lecz większość akcji przeprowadziły poza nim. Wśród nich znajduje się oddział Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka” oraz Bronisława Gliniaka „Radwana”, których dla ukazania pełniejszego obrazu partyzantki antykomunistycznej nie sposób było pominąć. Opis ich działalności ograniczony został do zakresu terytorialnego powiatu. Ostatni, ósmy rozdział pracy dotyczy stosunku władzy komunistycznej i aparatu represji wobec podziemia niepodległościowego. Jego treść zawiera informacje na temat władz lokalnych i aparatu represji komunistycznej – Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Przeworsku oraz Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej. Ponadto ukazuje działania organów represji przeciwko społeczeństwu i instytucjom, uważanym na wrogów nowego ustroju, w tym Kościołowi.
Irena Kozimala, dr historii, wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Rozprawę doktorską pod kierownictwem naukowym prof. dra hab. Tomasza Strzembosza obroniła w 2002 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Autorka książek: "Skauting polski w Galicji Wschodniej", "Lwowska Chorągiew Harcerek ZHP 1911-1920", "Lwowska Chorągiew Harcerzy ZHP 1921-1939", "Kadra instruktorska Lwowskiej Chorągwi Harcerzy Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1918-1945", "Żołnierze Wyklęci. Z dziejów partyzantki antykomunistycznej w powiecie przeworskim 1944-1956" oraz wielu artykułów.
Żołnierze Wyklęci. Z dziejów partyzantki antykomunistycznej w powiecie przeworskim w latach 1944-1956 (wydanie II zmienione)
Regionalne Towarzystwo Naukowe w Przeworsku, Przeworsk 2016, ss. 345, fotografie.
Niniejsza praca nie aspiruje do monografii powiatu w okresie powojennym, została poświęcona jedynie działalności partyzantki antykomunistycznej. Stąd tylko w niewielkim stopniu, niezbędnym dla przybliżenia problematyki, ukazano problematykę społeczno-gospodarczą oraz dzieje konspiracji cywilnej. Praca składa się z ośmiu rozdziałów. Pierwszy rozdział ma charakter wstępny, porusza zagadnienia dotyczące sytuacji społecznej, politycznej, gospodarczej oraz struktury narodowej i religijnej ludności powiatu przeworskiego i sąsiednich gmin. Stanowi pewne tło do przedstawionej w następnych rozdziałach problematyki. Drugi rozdział omawia zagadnienia podziemia niepodległościowego w powiecie przeworskim podczas okupacji. Jest on niezbędny dla ukazania pełnego obrazu konspiracji powojennej. […] Kolejny rozdział dotyczy podziemia niepodległościowego w powiecie przeworskim w latach 1944–1956. Ogólne ukazanie problematyki oporu cywilnego jest konieczne dla pełniejszego zobrazowania działań partyzantki. Kolejne rozdziały dotyczą grup partyzanckich na terenie powiatu przeworskiego: Oddziałów Leśnych Obszaru Lwowskiego AK „Warta”, Oddziału „Lwowskie Dzieci” pod dowództwem por. Zdzisława Pieniążka „Juranda”, po nim por. Józefa Gołdasza „Grota” i innych działających na południu powiatu. Dość obszernie została omówiona działalność największego na tym terenie Oddziału Jana Totha „Mewy”. Siódmy rozdział dotyczy oddziałów partyzantki narodowej, które częściowo operowały w powiecie przeworskim, lecz większość akcji przeprowadziły poza nim. Wśród nich znajduje się oddział Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka” oraz Bronisława Gliniaka „Radwana”, których dla ukazania pełniejszego obrazu partyzantki antykomunistycznej nie sposób było pominąć. Opis ich działalności ograniczony został do zakresu terytorialnego powiatu. Ostatni, ósmy rozdział pracy dotyczy stosunku władzy komunistycznej i aparatu represji wobec podziemia niepodległościowego. Jego treść zawiera informacje na temat władz lokalnych i aparatu represji komunistycznej – Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Przeworsku oraz Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej. Ponadto ukazuje działania organów represji przeciwko społeczeństwu i instytucjom, uważanym na wrogów nowego ustroju, w tym Kościołowi.
Irena Kozimala, dr historii, wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Rozprawę doktorską pod kierownictwem naukowym prof. dra hab. Tomasza Strzembosza obroniła w 2002 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Autorka książek: "Skauting polski w Galicji Wschodniej", "Lwowska Chorągiew Harcerek ZHP 1911-1920", "Lwowska Chorągiew Harcerzy ZHP 1921-1939", "Kadra instruktorska Lwowskiej Chorągwi Harcerzy Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1918-1945", "Żołnierze Wyklęci. Z dziejów partyzantki antykomunistycznej w powiecie przeworskim 1944-1956" oraz wielu artykułów.
Kontakt w sprawie zakupu książki:
Regionalne Towarzystwo Naukowe
w Przeworsku
37-200 Przeworsk, ul. Czarnieckiego 54
e-mail: rtn@przeworsk.org.pl
w Przeworsku
37-200 Przeworsk, ul. Czarnieckiego 54
e-mail: rtn@przeworsk.org.pl