Wniosek ostatniej szansy – Europejski Nakaz Aresztowania Heleny Wolińskiej.
Helena Wolińska
Jeśli strona brytyjska odrzuci wniosek o aresztowanie byłej stalinowskiej prokurator, to ostatecznie zamknie drogę do jej wydania Polsce.
Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wczoraj europejski nakaz aresztowania wobec przebywającej w Wielkiej Brytanii Heleny Wolińskiej. Była stalinowska prokurator jest podejrzana o popełnienie zbrodni komunistycznych, m.in. bezprawne aresztowanie gen. Augusta Fieldorfa "Nila". Sąd wydał postanowienie o ENA na wniosek pionu śledczego warszawskiego oddziału IPN, który prowadzi śledztwo wobec Wolińskiej. Strona brytyjska ma teraz 90 dni na rozpatrzenie wniosku.
W ocenie sądu wojskowego, wniosek spełniał wszystkie wymogi do zastosowania europejskiego nakazu aresztowania – podejrzana mieszka w innym kraju UE, wcześniej wobec niej wydano zwykły nakaz aresztowania, a za zarzucane czyny grozi więcej niż rok kary więzienia. Decyzja sądu jest ostateczna.
Prokurator Marek Klimczak z pionu śledczego warszawskiego oddziału IPN powiedział nam, że po przetłumaczeniu wniosku przez specjalną komórkę w resorcie sprawiedliwości zostanie on przesłany do sądu w Wielkiej Brytanii. Strona brytyjska zgodnie z przepisami ma maksymalnie 90 dni na rozpatrzenie wniosku.
Opiera się on na nakazie aresztowania Wolińskiej z 1998 roku. Zawiera stawiane tam zarzuty oraz ich uzasadnienie. – Nie ukrywamy, że warunki realizacji tego wniosku są trudne – powiedział Klimczak, dodając, że IPN zrobił wszystko, co leżało w jego możliwościach, i teraz należy czekać na odpowiedź strony brytyjskiej. Prokurator zaznaczył, że gdy wniosek zostanie odrzucony, to ostatecznie zamyka to drogę do wydania Wolińskiej.
Wolińskiej-Brus stawiany jest zarzut bezprawnego pozbawienia wolności w latach 1950-1953 (kiedy była prokuratorem Naczelnej Prokuratury Wojskowej) 24 żołnierzy Polski Podziemnej, w tym gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila", legendarnego przywódcy Armii Krajowej. W razie procesu grozi jej 10 lat więzienia. Wolińska od 1968 r. przebywa w Wielkiej Brytanii. Podjęte dwukrotnie (w 1999 i 2001 r.) starania o jej ekstradycję spełzły na niczym. Strona brytyjska uzasadniała odmowę ekstradycji m.in. względami humanitarnymi, czyli wiekiem byłej prokurator. Wolińska-Brus twierdzi, że jest niewinna, a zarzuty traktuje jako zemstę polityczną i działania antysemickie. Na początku października powiedziała, że działania IPN "nic jej nie obchodzą". – Jeśli prokuratorzy w Polsce nie mają niczego innego do roboty, to niech rozkręcają tę sprawę – dodała.
Gen. August Emil Fieldorf, ps. "Nil", dowódca Kedywu Armii Krajowej, zastępca Komendanta Głównego AK, dowódca organizacji NIE, 7 marca 1945 został aresztowany przez NKWD w Milanówku pod fałszywym nazwiskiem Walenty Gdanicki i nierozpoznany został zesłany do obozu pracy na Uralu. Po odbyciu kary, w październiku 1947 powrócił do Polski i osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Nie powrócił już do pracy konspiracyjnej. Przebywał następnie w Warszawie i Krakowie, a w końcu osiadł w Łodzi.
W odpowiedzi na obietnicę amnestii w lutym 1948 ujawnił się. 10 listopada 1950 został aresztowany w Łodzi przez UB. Przewieziony do Warszawy i osadzony w areszcie śledczym MBP na ul. Koszykowej. Później przewieziony do więzienia przy ul. Rakowieckiej. Pomimo tortur Fieldorf odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa.
Wkrótce został przeniesiony do więzienia UB przy ul. Rakowieckiej i oskarżony przez prokurator Helenę Wolińską o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów radzieckich. Po sfingowanym procesie został 16 kwietnia 1952 skazany w Sądzie Wojewódzkim dla m.st. Warszawy przez sędzię Marię Gurowską na karę śmierci przez powieszenie. W wydaniu tego wyroku wzięli udział również ławnicy Michał Szymański i Bolesław Malinowski. 20 października 1952 Sąd Najwyższy w składzie: Emil Merz, Gustaw Auscaler i Igor Andrejew, zatwierdził wyrok. Prośba rodziny o ułaskawienie została odrzucona. Prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.
Wyrok przez powieszenie wykonano 24 lutego 1953 o godz. 15:00 w więzieniu Warszawa-Mokotów przy ul. Rakowieckiej.
Ciało Emila Fieldorfa potajemnie pochowano w nieznanym do dziś miejscu.
Mimo fiaska dotychczasowych starań o osądzenie Wolińskiej podejmowane są wobec niej inne sankcje. W styczniu 2006 r. Ministerstwo Obrony Narodowej zawiesiło wypłatę Wolińskiej 1,5 tys. zł wojskowej emerytury, którą – jak się okazało – pobierała bezprawnie, z uwagi na to, że brakowało jej wysługi lat. Obecnie ta decyzja ma już charakter prawomocny i stalinowska prokurator jest pozbawiona świadczeń na stałe. W sierpniu 2006 r. prezydent Lech Kaczyński pozbawił Wolińską odznaczeń: Krzyża Komandorskiego oraz Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski.
IPN zmierza również do sporządzenia podobnego wniosku o ENA wobec mieszkającego w Szwecji Stefana Michnika, stalinowskiego sędziego, podejrzanego o bezprawne przedłużenie aresztu wobec więźnia UB.
W kontekście sprawy Wolińskiej należy przypomnieć, że córka gen. "Nila" pani Maria Fieldorf-Czarska od kilkunastu lat bezskutecznie walczy z inercją wymiaru sprawiedliwości. Ten odmawia jej rozliczenia stalinowskich oprawców sądowych, którzy wzięli udział w mordzie sądowym jej ojca. Po odmownych decyzjach prokuratur i sądów Maria Fieldorf-Czarska zwróciła się do resortu sprawiedliwości, ale jak do tej pory nie doczekała się żadnej rekcji.
– Przez kilkanaście lat starałam się, aby pociągnąć do odpowiedzialności winnych śmierci mojego ojca, niestety bez rezultatu – ubolewa Fieldorf-Czarska. – Okazało się, że część osób odpowiedzialnych wyjechała do Palestyny, a część zmarła – dodaje. Śledztwo rozpoczęło się co prawda już w 1992 r., ale jak dotąd nie przyniosło żadnych rezultatów. Okazało się, że większość z tych osób nie żyje, a niektórzy, jak Wolińska, znajdują się poza granicami kraju. Sędzia Maria Gurowska, która wydała wyrok, zmarła, gdy miał się rozpocząć proces wobec niej – w 1998 roku. Wobec żyjących: Alicji Graff, która podpisała nakaz wykonania wyroku na "Nilu", Witolda Gatnera, nadzorującego wykonanie wyroku, oraz Kazimierza Górskiego, który sporządził sfabrykowany akt oskarżenia – sąd okręgowy uznał ostatecznie w 2001 r., że nie popełnili oni przestępstwa, i umorzył prawomocnie postępowanie. W 2006 r. Prokuratura Okręgowa w Warszawie, w odpowiedzi na pismo Marii Fieldorf-Czarskiej stwierdziła, "że kolejne pani pisma w tej sprawie, jeżeli nie zostaną przedstawione nowe okoliczności bądź argumenty (…) zostaną pozostawione bez dalszego biegu".
Źródło: Nasz Dziennik
Helena Wolińska-Brus, właśc. Fajga Mindla Danielak lub Fajga Mindlak-Danielak (ur. 28 lutego 1919 w Warszawie) – prokurator oskarżająca w procesach politycznych okresu stalinizmu w Polsce, m.in. w sprawie Augusta Fieldorfa "Nila". Nazwisko Brus nosi po drugim mężu, profesorze ekonomii Włodzimierzu Brusie (pierwszym jej mężem w latach 1942-1956 był Franciszek Jóźwiak). Od 1936 r. członek KZMP, przed wojną rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i ukończyła je w 1948 r.
Od 1 sierpnia 1942 do 31 lipca 1944 Wolińska służyła w Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, kierowała biurem Sztabu Głównego AL. Od 1 sierpnia 1944 do 31 marca 1949 szefowa Wydziału Kadr w Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej Od 1 kwietnia 1949 do dnia zwolnienia – 25 listopada 1954 r w LWP, m.in. w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej.
Mając 30 lat została podpułkownikiem, później zasiadała w komisji weryfikującej sędziów i prokuratorów wojskowych, przez trzy lata zaś była sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej. Doktor nauk prawnych na podstawie pracy "Przerwanie ciąży w świetle prawa karnego", ogłoszonej drukiem w 1962 r. Pracowała w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR, od 1957 była pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR.
W 1968 na fali czystek antysemickich po wydarzeniach marcowych wyjechała wraz z usuniętym z pracy mężem do Wielkiej Brytanii, gdzie osiedliła się w Oksfordzie (tamże wykładał jej mąż).
W 1998 roku polskie Ministerstwo Sprawiedliwości wystosowało do władz brytyjskich wniosek o ekstradycję Wolińskiej, oskarżając ją o mord sądowy na gen. Armii Krajowej Auguście Fieldorfie ps. "Nil" ( wydała nakaz aresztowania Fieldorfa i nadzorowała śledztwo ). Wniosek ekstradycyjny został odrzucony przez Brytyjczyków w 2006 r. z uwagi na fakt, iż Wolińska otrzymała obywatelstwo brytyjskie, ponieważ w chwili wyjazdu władze PRL wydały tzw. dokument podróżny, stwierdzający, że nie jest obywatelką polską. Oskarżona stwierdziła że przedstawione jej zarzuty mają charakter polityczny i antysemicki, zaś w Polsce nie może w konsekwencji oczekiwać sprawiedliwego sądu. Nie przyznaje się do zarzucanych jej czynów.
Wojskowe Biuro Emerytalne zaprzestało od stycznia 2006 wypłacania emerytury specjalnej (ok. 1500 zł). Powołało się na formalne uchybienia popełnione przy jej przyznaniu – brak odpowiedniego stażu w LWP – nie 15 wymaganych lat a 14 lat, jeden miesiąc i 25 dni. W 2006 prezydent RP Lech Kaczyński pozbawił ją Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (przyznanego w 1945) i Krzyża Komandorskiego tego orderu (przyznanego w 1954). W roku 2007 prokurator IPN wystąpił z wnioskiem o wydanie europejskiego nakazu aresztowania (ENA) wobec przebywającej w Wielkiej Brytanii Heleny Wolińskiej. 20 listopada 2007 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek prokuratora IPN wydał taki nakaz.
Przeczytaj również ciekawy tekst Łukasza Warzechy na Salon24.pl, pt. "Wolińska a sprawiedliwa odpłata"
Strona główna>